Wyspy San Blas

Poczatkowo mielismy w planach z Puerto Obaldia dostac sie na wyspe Caledonia, polozona w archipelagu San Blas, jednak oblezenie miasta przez Kubanczykow uniemozliwilo nam ten plan. Nie chcielismy czekac kilka dni na lodz, nie majac noclegu w miescie, w ktorym nie ma absolutnie nic do roboty. Dwa dni koczowania pod golym niebiem z uchodzcami wystarczylo nam w zupelnosci.
Jako ze wszystkie lodzie w strone San Blas plynely do Carti, to skorzystalismy z tej okazji i udalismy sie wlasnie tam.
Archipelag San Blas polozony jest w autonomicznym regionie Kuna Yala, sklada sie z 375 wysp, z czego tylko 49 jest zamieszkanych przez spolecznosc indian Kuna Yala.
Podroz zajela nam okolo 4 godzin z przystankami na tankowanie, co pozwolilo z bliska zobaczyc kilka mniejszych zamieszkanych wysepek. Wiekszosc z nich jest nieduzych rozmiarow i zabudowanych w calosci, do tego stopnia, ze nie widac brzegu tylko chaty i ploty od razu graniczace z morzem. Poza tymi zamieszkanymi, mijalismy prawie caly czas mase pozostalych bezludnych skrawków lądu, porosnietych czesciowo lub w calosci palmami kokosowymi.

Do Carti, a wlasciwie do jednej z czterech wysp, o ktorych mowi sie Carti doplynelismy prawie o zmroku. Udalo nam sie znalezc nocleg w jednym z dwoch hoteli na wyspie i od razu ruszylismy na kolacje do jednej z dwoch restauracji. Jak nie trudno sie domyslic, na kolacje za kilka dolarow dostalismy owoce morza. Ryby i owoce morza to podstawowy skladnik diety tutejszych mieszkancow. Zyja oni poza turystyka i wytwarzaniem rekodziela wlasnie z rybolostwa.

Toalety na wyspach

Na wyspie spedzilismy dwie noce. Bylo to jedno z ciekawszych doswiadczen na tej wyprawie. Z bliska moglismy zobaczyc jak zyja tutejsi mieszkancy, co jedza, co robia i jak mieszkaja. Hotel, w ktorym mieszkalismy byl to tak naprawde 8 osobowy pokoj w domu/chacie zamieszkanym wlasnie przez tubylcow. 

Bylismy zreszta jedynymi goscmi, a turystow na wyspie widzielismy zaledwie dwoch, jednak oni nie spedzali tu nocy. Wiekszosc, a w zasadzie 90% z nich, udaje sie na turystyczne wyspy, pelne piasku i palm, na ktorych maja do dyspozycji restauracje, prysznice i domki. Cena takiej przyjemnosci to przecietnie kilkadziesiat dolarow od osoby za noc (sam nocleg, do tego dochodzi jeszcze jedzenie w jedynej drogiej restauracji). My za 5 dolarow mielismy za to mozliwosc pomieszkac na wyspie jak jej mieszkancy, no i zjesc krewetki za 4, a nie 15 dolarow :).

Toaleta w naszym hotelu :)

Hotelowa pizzeria :)

Nie ominela nas jednak przyjemnosc polezenia na piasku i zanurzenia w niesamowicie przejrzystej wodzie. Wynajelismy lodke, ktora zawiozla nas na jedna z turystycznych wysp, Aguja. Jak się po raz któryś okazało, świat jest mały. Na plaży spotkaliśmy Kolumbijczyka, którego szwagierka mieszka w Krakowie, sam odwiedził to miasto i w dodatku znał kilku polskich słów.

 

Carti to w pewnym sensie stolica regionu Kuna Yala, składająca się z 4 wysp. Są one jednymi z większych, aczkolwiek moglismy przejsc z jednego konca naszej wyspy na drugi w kilka minut. Poczatkowo odnalezienie sie w labiryncie uliczek bylo niezywkle trudne, jednak z czasem okazalo sie, ze tych ulic i korytarzy miedzy chatami nie jest tak wiele.

Ozdoby swiąteczne w restauracji

Indianie Kuna Yala zamieszkują głównie wyspy archipelagu, ale nie tylko, ich społeczności można spotkać również w stolicy, czy w Colon. Kobiety czy to na wyspach czy w miastach, ubierają się w bardzo tradycyjny sposób, noszą własnoręcznie haftowane, bardzo kolorowe ubrania, równie kolorowe chusty na głowie, a całe łydki i przedramiona pokryte mają ozdobami. Ich tradycyjne ubiory nazywane są mola i wyszywane są specjalną techniką zdobienia (tzw. aplikacja lub haft nakładany), gdzie na jeden element materiału naszywane są wzoru z innych kawałków materiału.
Indianie Kuna Yala mówią w większości w języku hiszpańskim, jednak między sobą używają języka Kuna, który uważany jest dziś za język zagrożony.
Co ciekawe w społeczności Kuna Yala jest bardzo duży odsetek albinosów. W mitologii Kuna albinos zajmuje specjalne miejsce. Tylko albinosi w czasie pełni mogli chronić księżyc przed smokiem, który chciał go pozrec. W czasie pełni tylko im wolno było wyjść na zewnątrz i za pomoca specjalnych strzał zabić smoka.

Nastepny przystanek - Panama City! :)

Z Turbo do Puerto Obaldia

Z terminalu północnego w Medellin wzięliśmy autobus do Turbo. Osiem godzin podróży w dobrych warunkach całkiem szybko zleciało.
Na miejsce dotarliśmy wieczorem, gdzie dopiero za czwartym razem udało nam się znaleźć hotel - dwa były zajęte, a jeden bardzo drogi. Na sam koniec dnia wyszliśmy zjeść miejscowe smażone kurczaki, do których idealnie pasowało zimne kolumbijskie piwo aguila. :)

O 6 rano następnego dnia kupiliśmy bilety do Capurgany, a planowo o 8:30 mieliśmy łódź. Końcem końców wypłynęliśmy z półtoragodzinnym opóźnieniem. Na nasze nieszczęście siedzieliśmy na samym przodzie łódki, która osiągała prędkość ponad 100km/h, przez co traumatycznie przeżywaliśmy każdą kolejną falę. Za każdym razem czuliśmy jakby łódź spadała na beton. Na początku wszystkim wydawało się to zabawne, lecz po jakimś czasie zastanawialiśmy się, czy nasze kręgosłupy to przetrwają. Kurczowo trzymaliśmy się czego się tylko dało i staraliśmy się jak najwięcej amortyzować nogami, przez co przez kilka kolejnych dni mieliśmy zakwasy jak po dobrym treningu.

Motorówka wyglądała niepozornie, ale wkrótce podróż przerodziła się w koszmar... ;)

Na szczęście to, co zobaczyliśmy po dotarciu wynagrodziło nam całą przejażdżkę. Capurgana jest niewielkim, turystycznym miasteczkiem położonym nad przepięknym wybrzeżem Morza Karaibskiego. Na miejscu okazało się, że musimy czekać aż przypłynie druga łódź z Turbo, ponieważ nasz jeden plecak został na nią zapakowany. Podczas gdy ja czekałam na molo, specjalista od tanich noclegów (i najlepszy przewodnik na świecie), czyli Kristofer, znalazł najtańsze dwuosobowe domki na wyspie z prywatną łazienką :).

Capurgana

Pargo - najlepsza ryba jaką jedliśmy na wyprawie :)

Piwko na plaży to podstawa ;)

Bary znajdujące sie blisko hoteli przy plaży. W tym akurat drinki z kokosa w każdej postaci.

Na wybrzeżu występuje bardzo dużo małych krabów.

Z Capurgany wybraliśmy sie na kilkugodzinną pieszą wycieczkę - Camino al Cielo. Spacer ścieżką po dżungli byłby bardzo przyjemny, gdyby dzień wcześniej nie było tropikalnej ulewy. Kilka razy przekraczaliśmy duże, całkiem rwące rzeki.

Na końcu miasta :)

Pas startowy w Capurganie. Oprócz samolotów spotkać tu można bydło i ludzi jeżdżących na rowerach.

Wody jak widać było bardzo dużo :)

Kolejna rzeka do pokonania :)

Kolejny dzień to kolejna piesza wycieczka. Tym razem do miejscowości Aguacate, w tłumaczeniu awokado :)

W oczekiwaniu...

na...

falę!

Woda była niesamowicie przejrzysta. Z okularami i rurką jest to idealne miejsce do nurkowania.

Kilka dni później wzięliśmy łódkę do Sapzurro, które jest mniejsze i mniej turystyczne, lecz droższe od Capurgany. W ostatnim czasie Capurgana obniżyła ceny i w ten sposób odebrała dużą część turystów Sapzurro.

Kolejnego dnia wybraliśmy się na pieszą wycieczkę na panamską plażę Playa Blanca w małej wiosce La Miel, gdzie zastanawialiśmy sie dlaczego i po co tłumy ludzi czekają niedaleko portu, gdzie pilnuje ich policja. Wszystko wyjaśniło się w Puerto Obaldia.

Przejście graniczne z Kolumbii do Panamy

Senafront to coś w rodzaju panamskiej straży granicznej

Plakat z wizerunkami osób poszukiwanych przez Senafront

Panamska plaża Playa Blanca, w miejscowości La Miel

Domek w La Miel

A po ponad dwóch miesiącach przyszedł czas na fryzjera :)

Na wybrzeżach występują drzewa mangrowe, które oprócz ujść rzek rozwijają się także wzdłuż morskich brzegów, przy słonej wodzie.

W Sapzurro udało nam się znaleźć miejscowego, który zawiózł nas do Puerto Obaldia, które znajduje się już po panamskiej stronie. Na miejscu okazało się, ze w mieście przebywa wielu (kilkuset lub więcej) imigrantów z Kuby. Przez to, że pozajmowane przez nich były wszystkie miejsca noclegowe, musieliśmy koczować przed hotelem. Niestety w nocy była ogromna burza i niewielkie zadaszenie pod którym spaliśmy nic nie dało. Znaleźliśmy inne miejsce pod dachem, lecz i tak byliśmy już cali mokrzy, a ubrania, które zamokły tej nocy tydzień później wciąż były mokre. W tropikach nic nie schnie.

Kubańczycy byli dla nas bardzo pomocni oraz sympatyczni, a jeden z nich udostępnił nam nawet prysznic w swoim pokoju. Tysiące z nich emigruja z Kuby w poszukiwaniu lepszego życia. Są to głównie mężczyźni, którzy muszą utrzymać swoje rodziny, które zostały na Kubie. Są także całe rodziny, które przedostają się przez kilka krajów z małymi dziećmi. Co ważne, nie są to ludzie bez wykształcenia, emigrują lekarze, inżynierowie, osoby, które świetnie mówią w kilku językach. Przez Ekwador (bo tylko tam możliwości wyjazdu są stosunkowo proste), Kolumbię i całą Amerykę Środkową przedostają się do Stanów Zjednoczonych.

Niestety przez tę sytuację nie mogliśmy dotrzeć na wyspę Caledonia, dlatego razem z ośmioma kubańskimi pasażerami przez archipelag San Blas popłynęliśmy do El Carti.